Vaşak (Lynx)

Vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Lynx cinsini oluşturan orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabani hayvan türlerinin ortak adı.

Fiziksel özellikleri

Kediye benzemekle birlikte normal kedi ağırlığından 5 kat daha ağırdırlar. En irileri 30 kg civarında olan bayağı vaşaktır.
Kulakları normal kediye kıyasla daha uzun ve uçları tüylüdür. Kış
bastırdığında ise sadece kulaklarının üzerindeki tüyler değil tüm vücudu
kalın bir tüy tabakası ile kaplanır. Adeta kışın gelmesi ile
mantolarını giyerler. Patilerinin genişliği karda yürümelerini
kolaylaştırır.Afrikalı vaşaklar, vücuduna oranla Afrika'nın en hızlı ve
en tehlikeli hayvanıdır.Örneğin bir antilobun boynuna atılıp onu yere
çekme yeteneğine sahiptir. Gövdelerine göre küçük kalan başları ve kısa
kuyrukları ile ilk bakışta ürkütücü gözükseler de görünüşleri kesinlikle
etkileyicidir. Renkleri kum renginden koyu kahveye kadar değişir.
Evcilleştirlebilirler.

Yaşam şekli

Vaşak türleri arasında görünüş farklılıkları mevcuttur. Engebeli arazilerde ve genellikle çam
ormanlarında yaşarlar ama açık ormanlık araziler ya da diğer coğrafi
mekanlarda da rahatlıkla yaşamlarını sürdürebilirler. Hatta denizden
3000 metre yükseklikte yaşayan vaşaklar bulunmaktadır. Sadece iyi bir
dağcı değil aynı zamanda iyi birer yüzücüdürler.Çok hızlı ve çevik bir
hayvan olduğundan kar tavşanı, kemiriciler, ördek, yer kuşları, balık
gibi hayvanları kendilerine kolaylıkla av yaparlar. Her vahşi kedide
olduğu gibi avını mükemmel gözler ve yaklaştığını hissettirmez. Vaşaklar
ara sıra avlanırken birlikte hareket ederler. Özellikle tavşan
gruplarını avlarken birlikte hareket ettikleri görülür. Avlanma zamanı
olarak geceden ziyade gündüzü tercih ederler.

Üreme

Çiftleşme döneminde egemenlik alanının dışına çıkarlar. Genellikle de
Ocak sonu ya da Mart başı arasında çiftleşirler. Dişi vaşakların
hamileliği yaklaşık 70 gün sürer ve 2 ila 3 yavru doğurur. Yavrular
annelerinin bir dahaki çiftleşme dönemine kadar ayrılmazlar. Dişi
vaşaklar 21 aylıkken erkek vaşaklar ise 33 aylıkken erginleşirler.

Korunma durumu

Doğal hayatın bir parçası olan vaşaklar insanoğlunun tehdidi altındadır. 600 kadar vaşağın yaşadığı Norveç'te
sadece 2 ay içinde 117 vaşak avcılar tarafından öldürülmüştür. World
Conservation Union (~Dünya Koruma Birliği) açıkladığı nesli tehlike
altındaki 120 memeli türü arasında vaşaklara da yer verilmiştir.
Vaşakların avlanılması yaşadıkları ülkede hala yasaklanamamıştır.

Vaşak türleri

• Bayağı vaşak (Lynx lynx)
• Kanada vaşağı (Lynx canadensis)
• İber vaşağı (Lynx pardinus)
• Doru vaşak (Lynx rufus)