Abdülillah

Abdülillah ya da Abdullah (d. 1913, Taif - ö. 14 Temmuz 1958, Bağdat, Irak), 1933 ile 1939 arasında Irak Kralı olan Gazi bin Faysal'ın kuzeni ve kayın biraderi, onun ölümü üzerine, 1939'dan 1953'e kadar, 4 yaşında tahta geçmiş olan II. Faysal'ın naibi. 1943'ten itibarense Irak Veliaht Prensi unvanını taşımıştır.


Irak Kralı Faysal bin Hüseyin'in büyük kardeşi olan Hicaz Kralı Ali bin Hüseyin'in oğludur. 1925 yılında Abdülaziz el-Suud'un, ailesinin başında olduğu Hicaz Krallığı'na son vermesinin ardından ailesiyle birlikte Irak'a geldi. 1939'da, kuzeni Irak Kralı Gazi bin Faysal'ın bir trafik kazasında ölmesinin ardından 4 yaşındaki oğlu Faysal'ın naipliğini üstlendi. II. Dünya Savaşı sırasında Mihver Devletlerine yakın güçlerin temsilcisi Reşid Ali Geylani'nin darbeyle iktidara gelmesiyle, Britanya yanlısı Abdülillah ve Nuri Said Paşa ülkeyi terk etti. Bu süre içinde Şerif Şeref kral naipliğine getirilirken, Abdülillah ile Nuri Said sürgündeki zamanlarını Mavera-i Ürdün Emiri Abdullah'ın konukları olarak Amman'da geçirdiler. Hindistan yolu üzerindeki tehditlere karşı duyarlı olan Britanya harekete geçti ve Irak'taki üslerinden de destek alarak Irak'ı işgal etti. Reşid Ali Geylani hükümetinin yönetimden uzaklaştırılmasından sonra Abdülillah yeniden başa getirildi ve Irak, Müttefikler'in yanında savaşa girdi (1943).

1953'te Kral Faysal'ın resmen yönetimi üstlenmesinden sonra da Emir Abdülillah veliaht olarak güçlü konumunu sürdürdü. Genç kralın danışmanlığını üstlendi ve Irak'ın Batı yanlısı bir dış politika izlemesinin destekçisi oldu. Irak 1955'te, İran, Türkiye, Pakistan ve Britanya'dan oluşan Bağdat Paktı'na (daha sonraki adı Merkezi Antlaşma Teşkilatı-CENTO) dahil oldu. Paktın ilk dönemlerdeki merkezi Bağdat idi. 1957 Mayısı'nda Suudi Arabistan Kralı Suud bin Abdülaziz Irak'a bir ziyarette bulundu. Suud bin Abdülaziz ziyaret sırasında Kral Faysal, Veliaht Prens Abdülillah ve Başbakan Nuri Said Paşa ile bir araya geldi. Bir Suudi kralının Irak'a gerçekleştirdiği bu ilk ziyarette, Suudi Kralı Irak'ın Arap Federasyonu'na katılımını ve Cemal Abdül Nasır'ın liderliğindeki Birleşik Arap Cumhuriyeti'yle ilişkilerini kesmesini tebrik etti.

Abdülillah 14 Temmuz 1958'de gerçekleştirilen darbe sırasında çoğu kraliyet ailesi üyelesiyle birlikte öldürüldü. Cansız bedeni sokaklarda dolaştırıldı ve parçalara ayrıldı. Time dergisinin 21 Temmuz 1958 tarihli baskısına göre, Mısır'ın bir haber ajansı Veliaht Prens Abdülillah'ın öldürülmesini ayrıntılı biçimde şöyle betimlenmişti "İnsanlar Abdülillah'ın bedenini bir köpek ölüsü gibi sokakta sürüklediler ve parça parça ettiler.' Kalabalık daha sonra cesedi gömdü."